“De empathie (in de gezondheidszorg) staat onder druk!” Hoe kan Mindfulness deze druk verminderen?

De dood van Jozef Chovanec, de Slovaakse man in de gevangenis van Charleroi, heeft mij, als hulpverlener erg geraakt.
Vooral toen me duidelijk werd dat er ook hulpverleners bij betrokken waren.

In zijn opiniestuk wijst Yassine Mazgout, een afstuderend arts en bekend met ongelijkheid in de zorg, terecht op een stil noodgeval in de gezondheidszorg.
Vooroordelen hebben volgens hem een grote impact op de kwaliteit van de zorg.

En empathie is nu net iets wat ik, als hulpverlener in palliatieve zorg en als mindfulnesstrainer hoog in het vaandel wil dragen.
Oordelen en empathie gaan nu eenmaal niet samen!
En dat is iets wat mindfulness mij geleerd heeft: een milde, niet-oordelende houding tegenover elke patiënt, elke collega en tegenover mezelf.
Het heeft van mij een betere hulpverlener gemaakt.

Als hulp-en zorgverleners  hebben we de plicht om ten allen tijden de patiëntenrechten te eerbiedigen waarbij we oa. een kwaliteitsvolle zorg beogen.
Artsen hebben daarenboven de Eed van Hypocrates gezworen, waarin ze beloven “boven alles voor hun patiënten te zorgen, hun gezondheid te bevorderen en hun lijden te verlichten, dat ze de zorgvragers geen schade zullen toebrengen. Dat ze ervoor zullen waken dat hun houding tegenover patiënten niet beïnvloed wordt door levensbeschouwing, politieke overtuiging, sociale stand, ras, etnie, nationaliteit, taal, gender, seksuele voorkeur, leeftijd, ziekte of handicap. Dat zij  het leven en de menselijke waardigheid zullen eerbiedigen”.

Hoe komt het dan dat wij soms verzaken aan deze eed of plicht?

Als hulpverlener weet ik maar al te goed dat het niet evident is om in alle omstandigheden die kwaliteitsvolle zorg te geven waar mensen recht op hebben.
De intensieve eisen van de gezondheidszorg gaan nu eenmaal gepaard met een verhoogde kans op stress en burn-out. En dit heeft een enorme invloed op de geboden zorg. Een goed beleid zal hier zeker de nodige aandacht aan schenken. Het is echter aan de hulpverlener zelf om de stress te reguleren om zijn eigen welzijn te beschermen en te voorkomen dat de stress de kwaliteit van de aangeboden zorg vermindert.
En dat is waar mindfulness ons kan bij helpen.

Er is in toenemende mate bewijs dat mindfulness training nuttig is voor gezondheidswerkers. Enerzijds is het een effectief middel om de stress voor de hulpverlener te verminderen (Shapiro , e.a., 2009). Bovendien blijkt dat mindfulness ook allerlei klinische vaardigheden gunstig beïnvloedt.

Het beoefenen van Mindfulness is om de volgende redenen zinvol voor hulpverleners:

• Mindfulness training verhoogt het vermogen met stress om te gaan en verhoogt het welzijn van de hulpverlener (Newsome, e.a., 2006, Shapiro, e.a, 2005).

• Mindfulness training is geassocieerd met kwaliteiten die belangrijk zijn in de therapie: aandacht, empathie, emotieregulatie, affect tolerantie.

• Mindfulness beoefenen helpt een attitude te ontwikkelen die minder strevend en meer accepterend is. Veel hulpverleners zijn namelijk dermate sterk gericht op het ‘fixen’ van de patiënt dat ze daardoor de afstemming missen op de patiënt in het huidige moment.

• Mindfulness training helpt de hulpverlener meer zelfcompassie te ontwikkelen: d.w.z. accepteren dat men geen perfect mens is maar wel perfect menselijk. Hoe meer hartelijk we zijn naar onszelf, des te meer we ons verbonden voelen met de rest van het leven, en des te meer empathie we voor de ander voelen (Germer, 2009, p85).

• Onderzoek toont dat hulpverleners die minder zelfcompassie hebben meer kritisch en controlerend zijn naar hun patiënten en slechtere uitkomsten bereiken (Henry, e.a., 1990).

• Mindfulness training zorgt ook dat positieve gebeurtenissen meer mindflul ervaren worden, zowel in het eigen leven als herkend in het leven van de patiënt.

Ben je een hulp-of zorgverlener en wil je graag je eigen welzijn verbeteren en de zorg voor je patiënten/cliënten optimaliseren?

Schrijf je dan bliksemsnel in op de training voor het najaar!